Het aanstaande vertrek van de Moestuinderij roept veel vragen op. Wat mag wel, en wat mag niet in Midden-Delfland? Eigenlijk kan er best veel. Sympathieke, duurzame initiatieven die passen bij het karakter van Midden-Delfland, geven wij graag de ruimte. Maar wel op een plek die daarvoor geschikt is. Niet alles kan overal. Want een activiteit mag geen afbreuk doen aan het kostbare open en groene veenweidelandschap van Midden-Delfland met weidevogelnatuur. Samen met initiatiefnemers denken we graag mee hoe plannen werkelijkheid kunnen worden, binnen de mogelijkheden die er zijn.

Waarom is Midden-Delfland zo bijzonder?

Midden-Delfland is het groene, open landschap met koe in de wei en weidevogels. Uniek in onze sterk verstedelijkte metropool Rotterdam Den Haag. Dit veenweidelandschap is van essentieel belang voor de leefbaarheid van ruim 2 miljoen inwoners van de steden om ons heen. Maar het is ook belangrijk voor de poldernatuur. Denk bijvoorbeeld aan de weidevogels die onder druk staan en waarvoor we goed moeten zorgen. Samen met omliggende gemeenten, onze duurzame boeren en partners koesteren we het Bijzonder Provinciaal Landschap van Midden-Delfland en zetten we ons in om de kwaliteiten van het gebied te behouden en verder te versterken.

Hoe zorgen we ervoor dat het landschap sterk blijft?

Dat gaat niet vanzelf. Daarvoor zijn duidelijke regels nodig waaraan we ons allemaal moeten houden. Er kan veel. Maar niet alles kan overal. Met ons landschap moeten we zorgvuldig omspringen. Zo mogen activiteiten in het open weiland géén afbreuk doen aan het landschap of de rust verstoren. Ook mogen ze niet schadelijk zijn voor de weidevogelnatuur of leiden tot extra verkeer in de polder. Strikt beleid is absoluut noodzakelijk als we het landschap willen beschermen. Ben je benieuwd wat Midden-Delfland nog meer doet om het landschap open en groen te houden?

Waarom leggen we in een bestemmingsplan vast wat er mag in het landschap?

Een bestemmingsplan is geen doel op zich en de regels in het bestemmingsplan zijn niet ‘toevallig’ bedacht of verkeerd vastgesteld. Duidelijke en strikte regels zijn nodig om de waarde van ons unieke landschap te beschermen. Om ervoor te zorgen dat het niet verrommelt, versnippert en er langzaam steeds opnieuw een klein stukje verdwijnt. Niet alles kan overal. De zorg voor ons unieke landschap tussen de steden is een grote verantwoordelijkheid en de reden dat Midden-Delfland überhaupt bestaat.

Wat vindt de gemeente van duurzame initiatieven zoals een voedselbos of moestuin?

Sympathieke, duurzame initiatieven die passen bij het karakter van Midden-Delfland, geven wij graag de ruimte. Maar wel op een plek die daarvoor geschikt is. Denk aan de Pluktuin, het Voedselbos en volkstuinen. We denken en werken graag actief mee met initiatiefnemers om ideeën te verwezenlijken binnen de mogelijkheden die er zijn.

Waarom mag in het open weiland bijvoorbeeld mais voor de koeien wel en boerenkool voor de klanten niet? 

De weilanden in het buitengebied mogen alleen gebruikt worden voor de melkveehouderij. Mais is een belangrijk onderdeel van de voeding voor koeien en de kwaliteit van de melk. De melkveehouderij is de pijler van het agrarisch cultuurlandschap, een moestuin is dat niet. Initiatieven, zoals een moestuin, kunnen daarnaast nadelige effecten hebben op de omgeving. Denk daarbij aan het verlies van weidevogelnatuur, de verstoring van de rust in het open landschap en de verkeersaantrekkende werking. 

Komt er nieuwe regelgeving (zoals de omgevingswet of een aanpassing van het bestemmingsplan) waardoor er in de toekomst wel plek is voor initiatieven zoals een moestuin in het open landschap?

De melkveehouderij als pijler van het landschap en de weidevogelnatuur zijn belangrijke elementen in het bestemmingsplan Buitengebied (in 2019 door de raad vastgesteld met in 2020 een kleine reparatie), de omgevingsvisie (in oktober 2021 vastgesteld) en de visie voor het Bijzonder Provinciaal Landschap van Midden-Delfland. Tijdens het debat over de Moestuinderij bevestigde de meerderheid van de gemeenteraad dat een moestuin op dit moment niet is toegestaan op deze plek en dat de activiteit gestaakt moet worden. Wel wil de raad het thema ‘stadslandbouw’ als gespreksonderwerp meenemen in het proces dat vanaf volgend jaar plaatsvindt in het kader van het ontwikkelen van een Omgevingsvisie 2.0. Dan wordt in brede zin en met alle stakeholders en belanghebbenden besproken hoe de melkveehouderij zich ontwikkelt, of vormen van stadslandbouw als nevenactiviteit zouden moeten worden toegestaan en áls dat zo is, welke regels en voorwaarden daar dan aan gesteld zouden moeten worden. Daarbij kunnen dan ook zaken zoals weidevogelnatuur, locatie en verkeersaantrekkende werking worden meegenomen. Hoe dat proces straks verloopt en welke uitkomst er uitrolt, is natuurlijk nog niet bekend.

Is er een lijst met activiteiten die boeren op hun grondgebied mogen doen? En kunnen ze hierop zelf invloed uitoefenen?

De melkveehouderij is de pijler van het landschap. Niet alle boeren hebben bijverdiensten (nodig). Wel is er ruimte voor nevenactiviteiten: in artikel 3.1 van het bestemmingsplan Buitengebied Gras staat precies opgenomen welke activiteiten er op het perceel mogen en wat de toegestane nevenfuncties zijn (tabel 3.1 van het bestemmingsplan). Voor die nevenfuncties gelden voorwaarden zoals bijvoorbeeld max. m² aan bebouwing en max. m² aan gronden. Het bestemmingsplan is voor iedereen te raadplegen via www.ruimtelijkeplannen.nl(externe link). 

Naast het indienen van een aanvraag om te mogen afwijken van het bestemmingsplan – uiteraard vóórdat met een activiteit wordt begonnen – kan de initiatiefnemer de gemeenteraad verzoeken om het bestemmingsplan aan te passen. Voor beide mogelijkheden bevat de wet procedureregels.

Wat doet de gemeente om initiatiefnemers te helpen bij het realiseren van hun ideeën?

We denken en werken graag actief mee om ideeën te verwezenlijken binnen de mogelijkheden die er zijn. Onze inzet is altijd enerzijds ons agrarisch cultuurlandschap te beschermen en anderzijds initiatiefnemers te helpen met het realiseren van hun dromen. En die aanpak werkt.